Jedność chrześcijan tylko jednością w wierze

Zwracając się do przedstawicieli wyznań chrześcijańskich Leon XIV przypomniał, że jego wybór na Stolicę Piotrową zbiega się w czasie z 1700. rocznicą Soboru Nicejskiego, który wypracował wspólne dla wszystkich Kościołów wyznanie wiary. „Podążając drogą ku przywróceniu pełnej komunii między wszystkimi chrześcijanami, uznajemy, że jedność ta może być jedynie jednością w wierze – zastrzegł Papież. - Jako biskup Rzymu uważam za jeden z moich priorytetowych obowiązków dążenie do przywrócenia pełnej i widzialnej wspólnoty między wszystkimi, którzy wyznają tę samą wiarę w Boga Ojca i Syna, i Ducha Świętego”.

Im bardziej wierni Jezusowi, tym bardziej zjednoczeni

Leon XIV przyznał, że jedność była jego stałą troską. Świadczą o tym słowa, które obrał na biskupie zawołanie. „In Illo uno unum, wyrażenie św. Augustyna z Hippony, przypomina, że nawet jeśli jest nas wielu, to ‘w Tym jednym – to znaczy w Chrystusie – jesteśmy jedno’ (Enarr. in Ps., 127, 3). Nasza komunia urzeczywistnia się bowiem w takim stopniu, w jakim zbliżamy się do Pana Jezusa Chrystusa. Im bardziej jesteśmy Mu wierni i posłuszni, tym bardziej jesteśmy zjednoczeni między sobą”.

Religie wolne od uwarunkowań

Zwracając się z kolei do przedstawicieli religii niechrześcijańskich Leon XIV podkreślił, że „dzisiaj jest czas dialogu i budowania mostów”. Zwrócił też uwagę na szczególny wkład, jaki wniósł na tym polu Franciszek. „W świecie zranionym przemocą i konfliktami – powiedział Papież – każda z reprezentowanych tu wspólnot wnosi swój wkład w postaci mądrości, współczucia, zaangażowania na rzecz dobra ludzkości i ochrony wspólnego domu. Jestem przekonany, że jeśli będziemy zgodni i wolni od ideologicznych i politycznych uwarunkowań, będziemy mogli skutecznie powiedzieć ‘nie’ wojnie i ‘tak’ pokojowi, ‘nie’ wyścigowi zbrojeń i ‘tak’ rozbrojeniu, ‘nie’ gospodarce, która zubaża narody i Ziemię, i ‘tak’ integralnemu rozwojowi”.

Szczególne relacje z judaizmem

Z osobnym pozdrowieniem Leon XIV zwrócił się do wyznawców judaizmu i islamu. „Ze względu na żydowskie korzenie chrześcijaństwa - powiedział Papież – wszyscy chrześcijanie mają szczególną relację z judaizmem. Deklaracja soborowa Nostra aetate (nr 4) podkreśla wielkość wspólnego dziedzictwa duchowego chrześcijan i żydów, zachęcając do wzajemnego poznania i szacunku. Dialog teologiczny między chrześcijanami i żydami pozostaje zawsze ważny i bardzo mi leży na sercu. Nawet w tych trudnych czasach, naznaczonych konfliktami i nieporozumieniami, konieczne jest kontynuowanie z zapałem naszego tak cennego dialogu”.

Dialog z islamem, wolność sumienia

Również w słowach skierowanych do przedstawicieli islamu, Papież odwołał się do tego, co na temat tej religii mówi Sobór Watykański II, wskazując przy tym na potrzebę wzajemnego szacunku i respektowania wolności sumienia. ‘Stosunki między Kościołem katolickim a muzułmanami – powiedział Leon XIV - charakteryzują się rosnącym zaangażowaniem na rzecz dialogu i braterstwa, któremu sprzyja szacunek dla tych braci i sióstr, ‘czcicieli jedynego Boga, żywego i samoistnego, miłosiernego i wszechmocnego, Stworzyciela nieba i ziemi, który przemówił do ludzi” (Nostra aetate., 3). Takie podejście, oparte na wzajemnym szacunku i wolności sumienia, stanowi solidną podstawę do budowania mostów między naszymi wspólnotami”.

Poniżej publikujemy przemówienie, które Papież skierował do nich podczas audiencji w tłumaczeniu na język polski:

Drodzy Bracia i Siostry!

Z wielką radością pozdrawiam was wszystkich, przedstawicieli innych Kościołów i wspólnot kościelnych, a także innych religii, którzy zechcieliście wziąć udział w uroczystościach inauguracyjnych mojej posługi jako Biskupa Rzymu i następcy św. Piotra. Wyrażając braterską miłość Jego Świątobliwości Bartłomiejowi, Jego Świątobliwości Teofilowi III i Jego Świątobliwości Mar Awa III, jestem głęboko wdzięczny każdemu z was: wasza obecność i modlitwa są dla mnie wielkim pocieszeniem i otuchą.

Jednym z najważniejszych punktów pontyfikatu papieża Franciszka było powszechne braterstwo. W tym zakresie Duch Święty naprawdę „pobudził” go do poczynienie wielkich postępów w otwartości i inicjatywach podjętych już przez poprzednich papieży, zwłaszcza od czasów św. Jana XXIII. Papież encykliki Fratelli tutti promował zarówno ekumenizm, jak i dialog międzyreligijny, a czynił to przede wszystkim poprzez pielęgnowanie relacji międzyludzkich, tak aby, nie umniejszając w niczym więzi eklezjalnych, zawsze podkreślany był ludzki wymiar spotkania. Niech Bóg pomoże nam czerpać z jego świadectwa!

Mój wybór miał miejsce w 1700. rocznicę Pierwszego Soboru Powszechnego w Nicei. Sobór ten stanowi fundamentalny etap w opracowaniu Credo wspólnego dla wszystkich Kościołów i wspólnot kościelnych. Podążając drogą ku przywróceniu pełnej komunii między wszystkimi chrześcijanami, uznajemy, że jedność ta może być jedynie jednością w wierze. Jako biskup Rzymu uważam za jeden z moich priorytetowych obowiązków dążenie do przywrócenia pełnej i widzialnej jedności wszystkich wyznających tę samą wiarę w Boga Ojca i Syna i Ducha Świętego.

Jedność zawsze była faktycznie moją stałą troską, o czym świadczy motto, które wybrałem dla mojej posługi biskupiej: In Illo uno unum, wyrażenie św. Augustyna z Hippony, które przypomina, że my również, choć jest nas wielu, „w Nim jednym - to znaczy w Chrystusie - stanowimy jedność” (Objaśn. Ps., 127, 3). Nasza wspólnota realizuje się bowiem w takim stopniu, w jakim zbliżamy się do Pana Jezusa. Im bardziej jesteśmy Mu wierni i posłuszni, tym bardziej jesteśmy zjednoczeni między sobą. Dlatego jako chrześcijanie wszyscy jesteśmy wezwani do modlitwy i wspólnej pracy, aby krok po kroku osiągnąć ten cel, który jest i pozostaje dziełem Ducha Świętego.

Świadomy ponadto, że synodalność i ekumenizm są ze sobą ściśle powiązane, pragnę zapewnić o moim zamiarze kontynuowania zaangażowania papieża Franciszka w promowanie synodalnego charakteru Kościoła katolickiego oraz w rozwijanie nowych i konkretnych form coraz intensywniejszej synodalności w dziedzinie ekumenizmu.

Nasza wspólna droga może i musi być rozumiana również w szerokim sensie, obejmującym wszystkich, w duchu braterstwa ludzkiego, o którym wspomniałem powyżej. Dzisiaj jest czas prowadzenia dialogu i budowania mostów. Dlatego cieszę się i jestem wdzięczny za obecność przedstawicieli innych tradycji religijnych, którzy podzielają poszukiwanie Boga i Jego woli, która jest zawsze i wyłącznie pragnieniem miłości i życia dla mężczyzn i kobiet oraz dla wszystkich stworzeń.

Byliście świadkami znacznych wysiłków papieża Franciszka na rzecz dialogu międzyreligijnego. Poprzez swoje słowa i działania otworzył on nowe perspektywy spotkania, aby promować „kulturę dialogu jako drogę; wzajemną współpracę jako kodeks postępowania; wzajemne porozumienie jako metodę i standard” (Dokument o ludzkim braterstwie dla pokoju światowego i współistnienia, Abu Zabi, 4 lutego 2019 r.). Dziękuję też Dykasterii do spraw Dialogu Międzyreligijnego za istotną rolę, jaką odgrywa w tej cierpliwej pracy zachęcania do spotkań i konkretnych wymian, mających na celu budowanie relacji opartych na ludzkim braterstwie.

Chciałbym zwrócić się ze szczególnym pozdrowieniem do naszych braci i sióstr, wyznawców judaizmu i islamu. Ze względu na żydowskie korzenie chrześcijaństwa - powiedział Papież - wszyscy chrześcijanie mają szczególną relację z judaizmem. Deklaracja soborowa Nostra aetate (nr 4) podkreśla wielkość wspólnego dziedzictwa duchowego chrześcijan i żydów, zachęcając do wzajemnego poznania i szacunku. Dialog teologiczny między chrześcijanami i żydami pozostaje zawsze ważny i bardzo mi leży na sercu. Nawet w tych trudnych czasach, naznaczonych konfliktami i nieporozumieniami, konieczne jest kontynuowanie z zapałem naszego tak cennego dialogu.

Stosunki między Kościołem katolickim a muzułmanami charakteryzują się rosnącym zaangażowaniem na rzecz dialogu i braterstwa, któremu sprzyja szacunek dla tych braci i sióstr, „czcicieli jedynego Boga, żywego i samoistnego, miłosiernego i wszechmocnego, Stworzyciela nieba i ziemi, który przemówił do ludzi” (Nostra aetate, 3). Takie podejście, oparte na wzajemnym szacunku i wolności sumienia, stanowi solidną podstawę do budowania mostów między naszymi wspólnotami.

Wszystkim wam, przedstawicielom innych tradycji religijnych, wyrażam wdzięczność za udział w tym spotkaniu i za wasz wkład w pokój. W świecie zranionym przemocą i konfliktami każda z reprezentowanych tu wspólnot wnosi swój wkład w postaci mądrości, współczucia, zaangażowania na rzecz dobra ludzkości i ochrony wspólnego domu. Jestem przekonany, że jeśli będziemy zgodni i wolni od uwarunkowań ideologicznych i politycznych, będziemy mogli skutecznie powiedzieć „nie” wojnie a „tak” pokojowi, „nie” wyścigowi zbrojeń a „tak” rozbrojeniu, „nie” gospodarce, która zubaża narody i Ziemię, a „tak” integralnemu rozwojowi.

Świadectwo naszego braterstwa, które, mam nadzieję, będziemy mogli okazać skutecznymi czynami, z pewnością przyczyni się do budowania bardziej pokojowego świata, czego pragną w głębi serca wszyscy ludzie dobrej woli.

Najmilsi, jeszcze raz dziękuję za waszą bliskość. Prośmy w naszych sercach o błogosławieństwo Boga: niech Jego nieskończona dobroć i mądrość pomogą nam żyć jako Jego dzieci i jako bracia i siostry między sobą, aby na świecie narastała nadzieja. Serdecznie wam dziękuję.