Jak co roku, w Chełmie odbędą się uroczystości związane z upamiętnieniem Ofiar Rzezi Wołyńskiej. Chełm w kontekście Wołynia to miasto szczególne. To tu powstało Muzeum Pamięci Ofiar Rzezi Wołyńskiej, czyli instytucja, której misją jest nie tylko upamiętnienie, lecz także edukacja i przypomnienie o wydarzeniach, które miały istotny wpływ na historię i losy wielu rodzin.

Jak informuje Damian Zieliński, rzecznik prasowy Urzędu Miasta Chełm, obchody 82. rocznicy Krwawej Niedzieli, organizowane przez Muzeum Pamięci Ofiar Rzezi Wołyńskiej, rozpoczną się 11 lipca (piątek). Zainauguruje je Msza św. w bazylice Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, początek o godz. 19.00. Tuż po niej nastąpi przemarsz uczestników na teren muzeum przy ul. Hrubieszowskiej 102, gdzie o godz. 20.30 rozpoczną się uroczystości patriotyczne. Podczas nich przemówienie wygłosi Prezydent Elekt dr Karol Nawrocki, a następnie przedstawiciele chełmskiego samorządu podpiszą dokumenty stanowiące podstawę do ogłoszenia przetargu na modernizację obiektów przeznaczonych pod działalność Muzeum. Zwieńczeniem pierwszego dnia obchodów będzie koncert „Pieśni Pustych Nocy” w wykonaniu Starosielskiego Bractwa Śpiewaczego, który o godz. 21.00 odbędzie się w Państwowej Szkole Muzycznej, znajdującej się w niedalekim sąsiedztwie muzeum.

Dzień później, 12 lipca, sportowo usposobieni uczestnicy wezmą udział w III Biegu Pamięci Ofiar Wołynia, który o godzinie 10.00 wystartuje z kompleksu wchodzącego w skład Muzeum Pamięci Ofiar Rzezi Wołyńskiej. Z kolei na godzinę 16.00 zaplanowano promocję wydawnictwa Edwarda Gigilewicza, Leona Popka i Pawła Skroka pt. „Ewidencja uchodźców z Wołynia przebywających na terenie gminy miejskiej w Chełmie. Edycja krytyczna dokumentu z 1943 roku”. Wydarzenie odbędzie się w Chełmskiej Bibliotece Publicznej przy ul. Partyzantów 40. Po promocji nastąpi spotkanie z rodzinami Ofiar Rzezi Wołyńskiej, natomiast o godzinie 18.00 w Chełmskim Domu Kultury odbędzie się projekcja filmu „Wołyń” w reżyserii Wojciecha Smarzowskiego.

Niedziela 13 lipca, trzeci dzień obchodów, to wydarzenia zaplanowane przez lokalne Stowarzyszenie „Pamięć i Nadzieja”, które od lat pielęgnuje pamięć o Ofiarach Krwawej Niedzieli. Ich punktem kulminacyjnym będzie spotkanie przy pomniku Piety Wołyńskiej na skwerze im. 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, gdzie uczestnicy złożą wieńce (rozpoczęcie Mszą św. o godz. 9.00 w bazylice Narodzenia NMP na Górce Chełmskiej).

- 82. rocznica Krwawej Niedzieli na Wołyniu to czas zadumy i pamięci o ofiarach tragicznych wydarzeń, które na zawsze zapisały się w historii naszego narodu. W Chełmie, gdzie powstało Muzeum Pamięci Ofiar Rzezi Wołyńskiej, oddajemy hołd pomordowanym, pielęgnując pamięć o ich cierpieniu i niezłomnym duchu. Niech to miejsce będzie symbolem prawdy, pojednania i przestrogi dla przyszłych pokoleń, aby nigdy więcej nie powtórzyły się tak straszliwe zbrodnie. Zapraszam wszystkich na uroczyste obchody upamiętniające te tragiczne wydarzenia. Wspólnie uczcijmy pamięć tych, którzy zginęli, i pokażmy, że historia jest dla nas żywą lekcją – mówi Jakub Banaszek, prezydent Chełma.

    Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej został ustanowiony na mocy uchwały Sejmu RP z dnia 22 lipca 2016 r. Święto, ustanowione w celu upamiętnienia Ofiar Rzezi Wołyńskiej, ma na celu oddanie hołdu pomordowanym i budowanie świadomości historycznej na temat tej zbrodni.

Dzień pamięci jest związany z rocznicą wydarzeń z 11 i 12 lipca 1943 r., kiedy UPA dokonała skoordynowanego ataku na polskich mieszkańców ok. 150 miejscowości w powiatach włodzimierskim, horochowskim, kowelskim i łuckim. Wykorzystano fakt gromadzenia się ludzi w niedzielę w kościołach. Doszło do mordów w świątyniach m.in. w Porycku (dziś Pawliwka) i Kisielinie. Około 50 kościołów katolickich na Wołyniu zostało spalonych i zburzonych. Zbrodnie na Polakach dokonywane były niejednokrotnie z niebywałym okrucieństwem: ludzi palono żywcem, wrzucano do studni, używano siekier i wideł, wymyślnie torturowano ofiary przed śmiercią, gwałcono kobiety. Historycy obliczają, że tylko tego jednego dnia, 11 lipca, mogło zginąć ok. 8 tys. Polaków, głównie kobiet, dzieci i starców.

Akcja UPA była kulminacją trwającej już od początku 1943 r. fali mordowania i wypędzania Polaków z ich domów, w wyniku której na Wołyniu i w Galicji Wschodniej zginęło ok. 100 tys. Polaków. Sprawcami Zbrodni Wołyńskiej były Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów – frakcja Stepana Bandery, podporządkowana jej Ukraińska Powstańcza Armia oraz ludność ukraińska uczestnicząca w mordach polskich sąsiadów. Określenie „Zbrodnia Wołyńska” dotyczy nie tylko masowych mordów dokonanych na terenach Wołynia, czyli byłego województwa wołyńskiego, ale także w województwach lwowskim, tarnopolskim, stanisławowskim, poleskim i lubelskim.