Reklama

Kościół nad Odrą i Bałtykiem

Szczeciński weteran Armii Krajowej

Kapitan Staszkiewicz w SP nr 14

Z.P. Cywiński

Kapitan Staszkiewicz w SP nr 14

Na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie pochowany został kpt. Ryszard Staszkiewicz ps. Łoś. Był on jednym z ostatnich Żołnierzy Wyklętych mieszkających w naszym mieście.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ryszard Staszkiewicz urodził się 30 sierpnia 1928 r. w Żeligowie, wsi w powiecie oszmiańskim – woj. wileńskie (obecnie Białoruś). Zamieszkiwali ją polscy patrioci, dlatego w czasie II wojny światowej we wsi zawiązał się silny, zorganizowany ruch oporu Armii Krajowej przeciw okupantom. Ryszard Staszkiewicz wyliczył, że na 22 domy Polaków w Żeligowie w 20 były osoby czynnie zaangażowane w działalność konspiracyjną.

W szeregach Armii Krajowej

W domu jego ojca Mieczysława, byłego legionisty, odbyło się konspiracyjne zebranie, na którym utworzono placówkę AK Żeligowo. Było to w marcu 1943 r., a młody Ryszard tydzień później złożył przysięgę i został żołnierzem Polski Walczącej. W listopadzie 1943 r. został przyjęty do 6. Samodzielnej Wileńskiej Brygady Armii Krajowej i zaczął uczestniczyć w udanych akcjach bojowych przeciw Niemcom i kolaborującym z nimi formacjom litewskim. Wziął udział w bitwie w Mikuliszkach, akcjach na szosie Taboryszki – Turgiele i zajęciu miasteczka Ostrowiec. W tej ostatniej został ciężko ranny. Po zaleczeniu ran w Wilnie powrócił do 6. Brygady, z którą wziął udział w akcji „Burza”. Następnie po rozbrojeniu oddziału przez Sowietów został internowany w obozie w Miednikach, po czym zesłany do Kaługi, skąd został zwolniony w końcu 1944 r. W lipcu 1945 r. wraz z rodziną przyjechał do Polski i osiadł na Pomorzu Zachodnim w Marianowie.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Więzienne cele i wyrok

Reklama

Ryszard Staszkiewicz zaangażował się w działalność antykomunistyczną i został aresztowany 28 lutego 1946 r. Miał wówczas niespełna 18 lat. Osadzony został najpierw w areszcie Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Szczecinie przy ul. Małopolskiej 47. Spędził tam trzy miesiące, głodzony, poddawany przesłuchaniom i torturom według najgorszych sowieckich metod. Oprawcy zadawali mu ból nie do zniesienia, bijąc po udach, nerkach i piętach. Został też okrutnie skatowany za niewykonanie polecenia zdjęcia z szyi łańcuszka z krzyżykiem. Następnie przewieziono go do więzienia karno-śledczego przy ul. Kaszubskiej 28. Słyszał w nim strzały, gdy w celi śmierci wykonywano wyroki na żołnierzach podziemia niepodległościowego. Po pięciodniowym procesie w czerwcu 1946 r. otrzymał wyrok kary łącznej siedmiu lat więzienia. Wojskowy Sąd Rejonowy skazał go pod zarzutem „usiłowania zmiany przemocą ustroju Państwa Polskiego”. Od września 1946 r. był więziony w Centralnym Więzieniu we Wronkach. Podległe Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego w swoich murach przetrzymywało osoby niewygodne lub wrogo nastawione do nowego ustroju. Wśród tych więźniów politycznych ogromną liczbę stanowili żołnierze Armii Krajowej. W więzieniu panował zaostrzony rygor. Warunki pobytu w przeludnionych celach były skandaliczne. Wobec osadzonych stosowano formy przemocy fizycznej i psychicznej, dodatkowo kary dyscyplinarne, np. karcer. Ryszard Staszkiewicz przebywał w nim do 28 lutego 1950 r., ponieważ w wyniku amnestii wyszedł wcześniej na wolność.

Patriota i bohater

Reklama

O swoich chłopięco-młodzieńczych latach napisał w wydanej w 2013 r. książce Wspomnienie. Jego córka Barbara wyznała, że żyła w nieświadomości o losach swego ojca, który nigdy nie mówił jej o tych przeżytych trudnych latach i dopiero z jego publikacji dowiedziała się o nich. To był temat tabu. Tłumaczył to potrzebą ochrony córki, strachem przed konsekwencjami, który części kombatantów po strasznych doświadczeniach lat stalinowskich zamykał usta. Ten lęk ustąpił już po zmianach ustrojowych po 1989 r. Niepodległe Państwo Polskie doceniło zasłużonych uczestników walk o niepodległość Polski z terenów Wileńszczyzny i Nowogródczyzny. 17 września 2012 r. Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej odznaczył R. Staszkiewicza Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Po wojnie R. Staszkiewicz pracował w Przedsiębiorstwie Melioracji. Bardzo lubił swoją pracę, która wiązała się z pobytem w terenie. Kapitana gościłem w swojej SP 14, gdy dzielił się swoimi przeżyciami z uczniami (unikając drastycznych momentów życia więziennego). Chętnie podejmował taką działalność edukacyjną. Współpracował też ze Szczecińskim Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej, brał udział w uroczystościach patriotyczno-narodowych. Z jego inicjatywy na obu szczecińskich budynkach, w których komunistyczna bezpieka przesłuchiwała, torturowała i mordowała ludzi, zawisły tablice pamiątkowe upamiętniające cierpienia ofiar stalinowskiego terroru. Jego marzeniem było, by w Szczecinie w eksponowanym miejscu stanął pomnik Polskiego Państwa Podziemnego, czyli jego tajnych struktur co było fenomenem w okupowanej Europie. Miał już przygotowany jego projekt, zbierał na niego fundusze.

Kapitan w małżeństwie z Marią, którą poznał we Włocławku przeżył 64 lata. Żona była szanowanym lekarzem, całym sercem oddana pacjentom (laryngolog foniatra) i bardzo go wspierała w jego działalności. Zmarła 31 marca 2021 r. Kapitan mówił, że nie potrafi bez niej żyć. Serce pękło mu z żalu i miesiąc później, 30 kwietnia z nią się połączył.

Zawsze podkreślał, że jako żołnierz mający w ręku broń nie był bohaterem, lecz była nim ludność cywilna, ryzykująca życiem swoim i swoich rodzin. Pozwolę się z tym sądem zgodzić tylko częściowo, odnośnie ludności cywilnej. Kapitanie Ryszardzie Staszkiewiczu, też byłeś Patriotą i Bohaterem!

Podziel się:

Oceń:

2021-06-15 12:00

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Wybitny pedagog

Rodzina i dyrektor szkoły przy grobie założyciela

Tadeusz Szereszewski

Rodzina i dyrektor szkoły przy grobie założyciela

Z okazji Dnia Nauczyciela, pragniemy przybliżyć czytelnikom Niedzieli Podlaskiej piękny przykład nauczyciela, patrioty i świadka wiary, który ponad miesiąc temu został honorowym obywatelem Bielska Podlaskiego.

Więcej ...

Czy moja wiara jest oparta na Jezusie i Jego zmartwychwstaniu?

2025-06-12 09:28

Karol Porwich/Niedziela

Rozważania do Ewangelii J 20, 24-29.

Więcej ...

Kard. Stanisław Ryłko kończy 80 lat – 131 kardynałów-elektorów

2025-07-03 17:04
Kard. Stanisław Ryłko

Joanna Adamik/archidiecezja krakowska

Kard. Stanisław Ryłko

W piątek 4 lipca kończy 80 lat archiprezbiter papieskiej bazyliki większej Matki Bożej Większej (Santa Maria Maggiore) kard. Stanisław Ryłko, tracąc tym samym prawo udziału w przyszłym konklawe. Obecnie kardynałów elektorów jest 131, podczas gdy 119 nie ma już tych uprawnień.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Po raz pierwszy świecka kobieta zostanie kanclerzem...

Kościół

Po raz pierwszy świecka kobieta zostanie kanclerzem...

Zmiany kapłanów 2025 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2025 r.

Rodzice mogą iść do sądu. Jak szkolne świadectwo bez...

Wiadomości

Rodzice mogą iść do sądu. Jak szkolne świadectwo bez...

Łzy na obrazie Matki Bożej.

Niedziela Lubelska

Łzy na obrazie Matki Bożej. "Cud lubelski"

27 czerwca nie obowiązuje wstrzemięźliwość od...

Kościół

27 czerwca nie obowiązuje wstrzemięźliwość od...

Nowenna do Przenajdroższej Krwi Chrystusa

Wiara

Nowenna do Przenajdroższej Krwi Chrystusa

Najwyższy pomnik Jana Pawła II na świecie zdewastowany

Kościół

Najwyższy pomnik Jana Pawła II na świecie zdewastowany

Zmiany personalne 2025

Kościół

Zmiany personalne 2025

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Wiara

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką