- Dzisiaj gromadzimy się, aby przypomnieć ten ważny moment z najnowszych dziejów naszej historii, aby dziękować ludziom, którym zawdzięczamy wolność, aby dziękować Bogu, w którego ręku są losy narodu i świata, który posyła takich ludzi jak św. Jan Paweł II i bł. Jerzy Popiełuszko – mówił lubelski metropolita podczas homilii.

Cytując słowa Jana Pawła II przypomniał, że „Solidarność otworzyła bramę wolności w krajach zniewolonych totalitaryzmem i zburzyła mur dzielący Europę”. Podkreślając lubelski wątek wydarzeń sprzed 36 lat, abp Budzik stwierdził, że mamy dzisiaj ojczyznę wolną. - Od naszego zaangażowania zależy jej kształt. Nie możemy jednak zapomnieć, od kogo ją otrzymaliśmy, pamiętamy o robotnikach lubelskiego lipca – mówił.

Podczas kazania nie zabrakło odniesień do aktualnej sytuacji społeczno-politycznej. - Jan Paweł II mówił, że „nie ma solidarności bez miłości, bez miłości, która służy”. Słowa papieża są dla nas rachunkiem sumienia, rozsypała się nasza narodowa solidarność, coraz mniej solidarności, bo coraz mniej miłości - mówił ze smutkiem abp Budzik.

Odnosząc się do czytań liturgicznych, arcybiskup zauważył, że harmonizują z podejmowanymi wątkami historyczno-społecznymi: - W dzisiejszym czytaniu święty Paweł przestrzega swoich uczniów przed podziałami we wspólnocie – mówił. Zaapelował też: "Musimy ocalić dobrą pamięć, przekazać ją przyszłym pokoleniom. Nikt lepiej nie jest w stanie tego zrobić od tego, który wie ile kosztowała go wolność".

Przypominając rolę lubelskich strajków z Lipca ’80 dla powstania „Solidarności”, abp Budzik podkreślał pozytywną rolę Kościoła w rozwoju opozycji. - Podczas stanu wojennego Kościół pomagał charytatywnie, organizował zbiórki dla rodzin internowanych. Nabożeństwa podtrzymywały ducha w narodzie, rozwijały się wydarzenia kulturalne i społeczne w salach przykościelnych - powiedział.

Przestrzegał jednak przed zbytnim koncentrowaniem się na negatywnych faktach z przeszłości. Odwołał się do słów papieża Franciszka wypowiedzianych zaraz po przybycie do Polski. „Istnieją dwa rodzaje pamięci, pozytywna i negatywna. Pozytywna to ta, którą widzimy w pieśni Maryi „Magnificat”. Jest ona pełna wdzięczności za Boże interwencje w historii narodu. Negatywna obsesyjnie koncentruje się na złu, zwłaszcza na tym popełnionym przez bliźnich. Obserwując wasze najnowsze dzieje, dziękuję Bogu za to, że potrafiliście rozwijać dobrą pamięć” – zakończył abp Budzik, zachęcając do sprostania papieskiemu przesłaniu.

Strajki lubelskiego lipca 1980 roku rozpoczęły się przed wydarzeniami w Stoczni Gdańskiej. Bezpośrednim impulsem wydarzeń sprzed 36 lat była podwyżka cen żywności. Robotnicy ogłosili strajk 8 lipca w Państwowych Zakładach Lotniczych w Świdniku na Wydziale Obróbki Mechanicznej. Z tego miejsca zryw opozycyjny ogarnął cały region – 16 lipca strajkowało prawie 80 zakładów.