Szesnastoletnia Pakistanka, walcząca o prawo do edukacji dziewcząt, Malala Yousafzai odbierze dziś prestiżową Nagrodę Sacharowa, przyznawaną „za wolność myśli” przez Parlament Europejski. Podczas uroczystej ceremonii w siedzibie Parlamentu w Strasburgu nagrodę wręczy jego przewodniczący Martin Schulz. Za opinie, wyrażane na blogu Malala Yousafzai stała się celem zamachu ze strony talibów: została postrzelona w głowę i szyję. Młoda Pakistanka krytykowała, że Talibowie opanowali jej rodzinną dolinę Swat, wydając w 2009 r. zakaz uczęszczania dziewcząt do szkoły. Po zamachu stała się „najbardziej znaną nastolatką na świecie”, symbolem walki i prawo dzieci do edukacji. Przemawiała m.in. w ONZ i jest najmłodszą kandydatką do Pokojowej Nagrody Nobla.

Dzisiejsza ceremonia jest jednym z punktów programu obchodów 25-lecia Nagrody Sacharowa. Z tej okazji na sali plenarnej Parlamentu Europejskiego będzie obecnych ponad dwadzieścioro poprzednich laureatów i laureatek tej nagrody.

Nagroda za wolność myśli nosi imię rosyjskiego fizyka i laureata Pokojowej Nagrody Nobla z 1975 r. Andrieja Sacharowa (1921-1989). Jest przyznawana od 1988 r. corocznie przez Parlament Europejski osobom i instytucjom, które w sposób szczególny działają na rzecz praw człowieka i ochrony mniejszości, poszanowania prawa narodów i wolności duchowej. Wysokość nagrody wynosi 50 tys. euro. Tradycyjnie jest ona wręczana podczas grudniowego posiedzenia Parlamentu Europejskiego przez jego przewodniczącego. Poprzez tę nagrodę europosłowie pragną wspierać prawa człowieka i demokrację na całym świecie.

Wśród dotychczasowych laureatów Nagrody im. Sacharowa są m.in. były sekretarz generalny ONZ Kofi Annan i b. prezydent RPA Nelson Mandela. W 2011 r. Nagrodę Sacharowa otrzymało pięciu reprezentantów „arabskiej wiosny” z Egiptu, Libii, Tunezji i Syrii, a w 2012 r. - dwoje irańskich obrońców praw człowieka: adwokat więzionych opozycjonistów Nasrin Sotoudeh i reżyser Dżafar Panami. Nie mogli oni osobiście odebrać swojej nagrody, podobnie jak opozycyjna grupa kubańskich kobiet „Damy w bieli”. Przyznaną im w 2005 roku przez Parlament Europejski Nagrodę Sacharowa mogła odebrać dopiero po ośmiu latach, w kwietniu br., ich rzeczniczka Berta Soleil.