Reklama

Rodzina

Prof. Marek Kośny: potrzeba stabilnego, racjonalnego i kompleksowego wsparcia rodzin z dziećmi

Ilona Góralczyk

Aby zapobiec negatywnym trendom demograficznym, potrzebujemy stabilnego, racjonalnego i kompleksowego wsparcia rodzin z dziećmi. Stabilnego, czyli trwającego dłużej niż kadencja rządu; racjonalnego, czyli odpowiadającego na konkretne potrzeby; kompleksowego, czyli kierującego możliwie najszerszy wachlarz rozwiązań, obejmujących pracę, mieszkania, służbę zdrowia, edukację oraz system emerytalny - mówi w komentarzu dla KAI prof. dr hab. Marek Kośny z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, ekspert zajmujący się polityką rodzinną.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Główny Urząd Statystyczny przedstawił we wtorek kolejne dane Narodowego Spisu Powszechnego 2021. Dotyczyły one m.in. zjawisk demograficznych. Dane wskazują na duże zmiany w strukturze ludności według ekonomicznych grup wieku.

W ostatniej dekadzie, a więc między przeprowadzeniem spisu powszechnego w roku 2011 i 2021, zmniejszył się w Polsce, choć nieznacznie, odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym (0-17 lat) – z 18,7 proc. w 2011 r. do 18,4 proc. w 2021 r., a także w wieku produkcyjnym (18-49/54 lata) – z 64,4 proc. w 2011 r. do 59,3 proc. w 2021 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Odnotowano ponadto większy spadek udziału osób w wieku produkcyjnym mobilnym (chodzi o osoby zdolne i gotowe do przekwalifikowania się, zmiany pracy lub stanowiska) w ludności ogółem (o 3,1 pkt. proc.) niż udziału osób w wieku produkcyjnym niemobilnym (o 2,0 pkt. proc.).

Wyraźnie zwiększył się natomiast udział ludności w wieku poprodukcyjnym – z 16,9 proc. do 22,3 proc., czyli o ponad 5 pkt. proc. Oznacza to, że w ciągu dekady przybyło blisko 2 mln osób w grupie wieku 60/65 i więcej, a tym samym już przeszło co piąty mieszkaniec Polski ma ponad 60 lat.

Reklama

Z powyższymi trendami związana jest kwestia dzietności w Polsce, nadal dalekiej jest od bezpiecznego poziomu 2,1, gwarantującego tzw. zastępowalność pokoleń. Co owa niska dzietność w połączeniu z wyraźnym starzeniem się polskiego społeczeństwa oznacza? Czy i jak w możliwie najkrótszej perspektywie można temu zjawisku zaradzić?

Zdaniem prof. dr hab. Marka Kośnego z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, eksperta w zakresie ekonomii społecznej i polityki rodzinnej, kraje na świecie rozwiązują tego typu problemy w dwojaki sposób.

- Pierwszym – i w wielu wypadkach bardzo efektywnym – jest przyciąganie migrantów. W tym kontekście aktualna fala migracji jest dla nas - przy całym dramatyzmie tego zjawiska - szansą. Wymaga jednak konsekwentnej budowy rozwiązań społecznych dla tych, którzy będą chcieli w Polsce zostać. I nie chodzi tu tylko o kwestie formalne, ale także o pełną akceptację nowych członków naszej społeczności, co może nie być krótko- i średniookresowo takie proste z uwagi na różne problemy, w tym na rynku pracy - uważa prof. Kośny.

Drugim sposobem - wskazuje ekspert Związku Dużych Rodzin „3+” - jest wspieranie dzietności. - W tym obszarze na pewno nie ma jednoznacznych i prostych odpowiedzi. Na pewno można się jednak odwołać do problemów zgłaszanych przez potencjalnych rodziców. I tu pojawiają się dwa aspekty: mieszkania i rynek pracy. Przede wszystkim chodzi o większą dostępność mieszkań dla młodych ludzi oraz o taką organizację rynku pracy, aby gwarantować maksymalne bezpieczeństwo młodym rodzicom - tłumaczy prof. Kośny.

Jego zdaniem, odpowiedź na bolączki polskiej dzietności nie jest oczywiście prosta.

Reklama

- W ostatnim czasie przyjęło się uważać nieskuteczność transferów w zwiększaniu dzietności jako pewnik. Tymczasem w początkowym okresie po wprowadzeniu świadczenia 500+ dzietność zdecydowanie wzrosła. A w kolejnych latach – mimo, że zaobserwowano spadek liczby rodzących się dzieci - ich liczba znajdowała się powyżej wcześniejszych prognoz. Wszystko zmieniła natomiast pandemia. A obecne problemy – wojna w Ukrainie, inflacja, niepewność odnośnie do przyszłości - tylko mogą negatywny kierunek zmian pogłębić - stwierdza wykładowca Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

- Tym, czego zdecydowanie potrzebujemy, jest stabilne, racjonalne i kompleksowe wsparcie rodzin z dziećmi - tłumaczy prof. Kośny. Czyli jakie?

- Stabilne, czyli trwające (w odczuciu obywateli!) dłużej niż bieżąca kadencja rządu. Tu jest dużo do zrobienia. Aż do tej pory długość „życia” kolejnych strategii i planów związanych z demografią ograniczała się maksymalnie do okresu bieżącej kadencji. Potrzebne jest porozumienie w tym zakresie ponad podziałami, czyli wypracowanie rozwiązań akceptowalnych dla różnych partii, np. na wzór Francji, której to się udało - mówi prof. Kośny.

Wsparcie racjonalne, czyli odpowiadające na konkretne, zidentyfikowane potrzeby. Ale też racjonalne z punktu widzenia stosunku korzyści do ponoszonych kosztów. Konieczna jest także ocena skuteczności, efektów wprowadzanych rozwiązań.

Reklama

Wreszcie wsparcie powinno być kompleksowe, czyli - wskazuje ekspert - adresujące do społeczeństwa możliwie szeroki wachlarz potrzeb. - Na pewno praca i mieszkania, ale też kwestia służby zdrowia, jakości edukacji. No i czynnik, o którym się mówi mało, a który może mieć bardzo duże znaczenie – system emerytalny. Państwo dobrobytu oddzieliło zabezpieczenie emerytalne od rodziny. Warto by było – przynajmniej częściowo – ten związek przywrócić. Chodzi o to, żeby poziom życia na emeryturze - a może nawet ogólniej poziom świadczeń - był zależny także od pracy wykonanej w związku z wychowywaniem dzieci - wyjaśnia prof. Marek Kośny.

Jakie skutki (ekonomiczne, kulturowe, społeczne) wywrze na całe polskie społeczeństwo odnotowany przez GUS wzrost osób w wieku poprodukcyjnym?

- Trudno to pokrótce opisać, bo to w gruncie rzeczy zmieni wszystko: poprzez zmianę oczekiwań społecznych w odniesieniu do państwa, przedsiębiorstw, usługodawców - wylicza prof. Marek Kośny. - Potrzeby ludzi silnie zależą od w ich wieku. Natomiast na pewno warto podkreślić problemy z konkurencyjnością gospodarki oraz konieczność zagwarantowania opieki - nie tylko w zakresie ochrony zdrowia - dla coraz większej grupy osób zmagających się z problemami zdrowotnymi i z ograniczoną samodzielnością.

Podziel się:

Oceń:

2022-04-28 16:29

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Trzebinia: wciąż można wesprzeć powstanie książki o Helenie Kmieć dla dzieci

24 stycznia minie czwarta rocznica śmierci Heleny Kmieć - w tym dniu Fundacja jej imienia planuje prezentację książki dla dzieci, poświęconej tej niezwykłej wolontariuszce misyjnej zamordowanej w Boliwii. Wciąż można wesprzeć powstanie publikacji.

Więcej ...

Papież wyznaczył swego wysłannika na jubileusz diecezji płockiej

2025-06-02 17:59
Kardynał Ladislav Nemet SVD

Vatican Media

Kardynał Ladislav Nemet SVD

Trzeba, aby każdy, świadomy swojego powołania, rozważając słowa św. Stanisława Kostki: «Do wyższych rzeczy jestem stworzony», także w tym trudnym czasie dawał chwalebne świadectwo życia chrześcijańskiego - napisał Leon XIV w liście do kard. Ladislava Nemeta SVD. Metropolita Belgradu, który jak wskazał Ojciec Święty utrzymuje „szczególne związki ze szlachetnym Narodem Polskim”, został ustanowiony specjalnym wysłannikiem na uroczystość 950-lecia ustanowienia diecezji płockiej.

Więcej ...

Dołącz do pielgrzymów

2025-06-03 22:25

plakat organizatorów

Członkowie Arcybractwa Straży Honorowej Najświętszego Serca Pana Jezusa z całej Polski spotkają się na Białych Morzach i w Łagiewnikach.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Zmiany kapłanów 2025 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2025 r.

Nowenna do Ducha Świętego

Wiara

Nowenna do Ducha Świętego

Kasia Nawrocka skradła show podczas ogłoszenia wyników...

W wolnej chwili

Kasia Nawrocka skradła show podczas ogłoszenia wyników...

Francja: spłonął dom rodziców św. Teresy z Lisieux

Kościół

Francja: spłonął dom rodziców św. Teresy z Lisieux

Położna ujawniła horror w Oleśnicy

Wiadomości

Położna ujawniła horror w Oleśnicy

Wniebowstąpienie kończy to, co zapoczątkowało Wcielenie

Wiara

Wniebowstąpienie kończy to, co zapoczątkowało Wcielenie

Szkocja: padł kolejny aborcyjny rekord

Europa

Szkocja: padł kolejny aborcyjny rekord

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Wiara

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Najnowszy sondaż OGB - zwiększa się przewaga Karola...

Wiadomości

Najnowszy sondaż OGB - zwiększa się przewaga Karola...